Hallux Valgus
Ayak 1. parmağının, ayağın dışına doğru açılanması ve ayak 1. parmak eklemi iç kısmında kemik çıkıntı oluşması durumudur. Ayakta en sık görülen deformitedir. Kadınlarda, erkeklere oranla ortalama 10 kat daha sık rastlanmaktadır. Gerçek neden bilinmemekle beraber; hallux valgus oluşumuna neden olduğu düşünülen durumlar şu şekilde sıralanabilir:
-
Ailevi (genetik) yatkınlık.
-
Ayak eklemleri arasında bağların çok esnek olması ve buna bağlı eklemlerde gevşeklik.
-
Beyin felci
-
Düz tabanlık
-
Aşil tendon gerginliği
-
Yüksek topuklu ve özellikle ön kısmı dar ayakkabı kullanımı.
Tanı, klinik muyene ve radyolojik değerlendirme ile yapılır. Muayene bulguları, ayak 1. parmağının dışa doğru yaptığı patolojik açılanma ve 1. parmak ekleminin iç kısmında sert çıkıntı oluşmasıdır. Bu çıkıntı özellikle ayakkabı basısı nedeniyle oluşan bursit ve enflamasyon nedeni ile kırmızı renkli ve ağrılıdır. İlerlemiş durumlarda, 1. parmağın 2. parmak altına girdiği ve diğer parmaklarda özellikle de 2. parmakta çekiç parmak deformitesi ve nasırlar geliştiği görülür. Radyolojik muayenede ise, ayak tarak ve parmak kemiklerinin birbirleri ile olan ilişkisine bakılır. Normalde 1. tarak kemiği ile 1. parmak kemiği arasındaki açı 15 dereceden küçük, 1. Ve 2. tarak kemikleri arasındaki açı ise 9 dereceden küçük olmalıdır; hallux valgusta ise bu değerlerin aşıldığı görülür.
Tedavi, bozukluğun derecesine göre değerlendirilir. Hafif deformitelerde, hastaya daha kısa topuklu ve ön kısmı daha geniş olan ayakkabılar tavsiye edilir. Kemik çıkıntısının oluştuğu durumlarda, bu kısmın üzerini örten ve ayakkabıya sürtünmesini engelleyen pedlerin kullanımı önerilir. Parmağın normal pozisyonda tutulmasını sağlayan gece atelleri ve 1.- 2. parmak arasına yerleştirilen hallux valgus makaraları yardımcı olabilir. Aşırı ayakkabı basısına bağlı ağrı ve enflamasyon gelişmesi durumunda soğuk uygulanması ve çeşitli ağrı kesiciler önerilir. Ancak deformitenin ilerlemesi, kalıcı tedavi sunması, kişinin günlük hayatını engellemesi ve estetik kaygılar nedeniyle cerrahi yöntemler de tercih edilebilir.
Cerrahi tedavide, hallux valgus deformitelerini düzeltmek için çok sayıda ameliyat tekniği tarif edilmiştir. Hastanın yaşı, deformitenin olası nedeni ve deformitenin derecesi göz önününde tutularak hangi cerrahi tekniğin uygulanacağına karar verilir. Ameliyat sonrası alçı gerekmez ve bir gün içinde hasta ayağına basarak yürüyebilir; ancak yürüyüş esnasında ayak ön kısmının kullanılmamasına dikkat edilmesi gerekir. Yürüyüşü kolaylaştırmak için hallux valgus botları kullanılabilir. Tamamen iyileşme süresi genellikle 4-6 haftadır. Düzeltilen kemik bölgesinde kaynama görüldüğünde normal yürüyüşe izin verilir. Komplikasyonları; enfeksiyon, kemik kesi bölgesinin kaynamaması, nüks, ameliyat bölgesinde şişliğin uzun sürmesi şeklinde sıralanabilir. Ancak komplikasyon görülme sıklığı oldukça düşüktür.